باسمه تعالی

مردم سالاری دینی ؛ مشروعیت  یا مقبولیت؟

در چند سال اخیر واژه مردم‌سالاری دینی با راه‌یافتن به عرصه سیاسی ایران در آستانه برگزاری انتخابات‌ها مورد توجه بیشتری قرار گرفته است . مردم با حضور گسترده و به موقع خود در عرصه‌های سیاسی ، مهر تایید بر مقبولیت نظام دینی زده و به تعبیر سیاسیون به آن مشروعیت بخشیده‌اند . با توجه به این که آرام آرام چراغ فعالیتهای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در حال روش‌شدن است ، بازخوانی این واژه و واکاوی آن ضروری می‌نماید .

دموکراسی (Democracy) ؛ مشتق از "دمو" یعنی مردم و "کراسیا" به معنی حکومت است. دموکراسی یعنی حکومت به وسیله مردم ، یعنی مردم‌سالاری . مشروعیت در قاموس سیاسی دنیا یعنی مقبولیت ، یعنی مطابقت با قانون ، یعنی توالی قدرت تحت یک قانون اساسی . در صورتی که مشروعیت در فرهنگ دینی مبتنی بر شرع است ، یعنی حکومتی که بر پایه دین و شرع بنا نهاده شده باشد .

          حکومت‌ها در جوامع انسانی در صورتی که واقعا قدرتشان ناشی از قانون باشد ، مشروع تلقی می‌شوند . البته ماکس وبر مشروعیت را براساس منابع آن به مشروعیت سنتی(ناشی از سنت‌ها و فرهنگ‌ها) ، کاریزمایی یا فره‌مندانه(ناشی از تقدس و ویژگی‌های فردی) و قانونی (مبنتی بر توافقات عقلانی) می‌داند .

بنا بر این :

1 – در قاموس اسلامی مشروعیت را خدا عنایت می‌کند . هیچ ولایت و حاکمیتی مطلوب نیست، مگر پروردگار تفویض کرده باشد .

قرآن مجید در این باره می فرماید :

إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلَّه (انعام:57 ، یوسف:40 و 57) حکم و فرمان، تنها از آنِ خداست‏ .

إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ (مائده:55)

سرپرست و ولىّ شما ، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‏اند ؛ همانها که نماز را برپا مى‏دارند ، و در حال رکوع ، زکات مى‏دهند .

أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتى‏ وَ هُوَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ (شوری:9)

 آیا آنها غیر از خدا را ولىّ خود برگزیدند؟! در حالى که«ولىّ» فقط خداوند است و او است که مردگان را زنده مى‏کند، و اوست که بر هر چیزى تواناست !

امام راحل(ره) ، منادی مردم‌سالاری دینی در قرن حاضر در پاسخ سوال خبرنگار درباره اسـتقرار نظام جدید بعـد از فروپاشی رژیم ستم‌شاهی فرمود ؛ مشـروعیت نظام اسـلامی بر پایه تقوی و عدالت متکی اسـت . عیـن همیـن جمله را مقام معظـم رهبـری در سخنرانی آذر ماه سال 1382 قزوین بیان فرموده است .

2 – در قاموس اسلامی رای مردم مشروعیت دینی را در جامعه تحقق می‌بخشد . مقام معظم رهبری(مد ظله‌العالی) در این‌باره فرموده است ؛ اگر رای مردم نباشد ، نظام مقبولیت و کارایی ندارد و به همین دلیل رای مردم در نظام مردم‌سالار دینی بسیار مهم است .

پس مردم‌سالاری دینی ، کامل‌ترین نوع دموکراسی است . چرا که ؛ اولا مشروعیت خود را بر پایه عدالت و تقوا متکی کرده است ، در ثانی مقبولیت و کارایی خویش را از مردم می‌ستاند .

پس در نتیجه :

مردم سالاری دینی = مشروعیت (دینی) + مشروعیت (مقبولیت)

اما سوال اینجاست که آیا در ایران مردم به واقع ، حکومت می‌کنند ؟ برای پاسخ به این سوال لازم است به نقش مردم در پیروزی انقلاب اسلامی ، استقرار نظام دینی و تداوم آن اشاره شود .

مردم ، انقلاب و نظام اسلامی

مردم در یک حاکمیت مردم‌سالار(دموکراتیک) با مشارکت در امور مختلف حکومت ، بقاء آن را تضمین و تلاش دشمنان خویش را ناکام می‌کنند . مردم مسلمان و انقلابی ایران با مشارکت بی‌بدیل خود در عرصه‌های مختلف انقلاب ، ایجاد نظام جدید و تثبیت و تداوم آن از استوانه‌های اصلی نظام تلقی می‌شوند .

از اولین روزهای استقرار حکومت مردم‌سالار دینی ، مخالفت مخالفان این نظام نوپا با در دست‌داشتن پرچم به ظاهر مردم‌سالاری به انحاء مختلف شروع شد و تداوم یافت . بازماندگان حکومت ضدمردمی پادشاهی ، گروهک‌های مدعی انقلابی‌بودن ، حتی مدعی انقلابی اسلامی بودن و در صدر همه ؛ استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا با اقدامات تروریستی ، کودتا و حمله نظامی به خاک ایران برای تحقق اهداف خود که سرنگونی جمهوری اسلامی ایران بود تلاش کردند تا این نهال نوپا را از ریشه برکنند . مردم نیز به دو شکل و صورت در همه عرصه‌ها با نثار جان و مال خویش مسئولیت خطیر خود را ایفا کرده‌اند :

اول) شرکت در انتخابات‌ها و برگزیدن رهبران و مسئولان سیاسی و غیرسیاسی نظام . طی سی و سه سال گذشته(از 12 فروردین 1358 ، یعنی تنها 40 روز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، تا پایان سال 90) در 29 انتخابات [1] شرکت کرده‌اند .

دوم) مشارکت در امور مختلف سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی نظام که از جمله مهم‌ترین آنها حضور موثر در 8 سال دفاع مقدس ، حضور در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی دفاع از نظام مثل مبارزه با تحریم‌ها ، دفاع از اصول و سیاست‌های نظام اسلامی می‌باشد . بصیرت و آگاهی مردم و شناخت زمان و دشمن‌شناسی باعث شده از عرصه‌های جنگ سخت سربلند در آیند و امروز نیز در صحنه‌های جنگ نرم ، زمان و شیوه‌های دشمن را شناخته و ان‌شاءالله پیروز خواهند شد .

پس مردم تا الآن به نحو بسیار مطلوب به تکلیف خود عمل کرده‌اند و با توجه به شرایط امروز کشور ، منطقه و جهان که از طرفی منطقه خاورمیانه با "بیداری اسلامی" الگو‌گرفته از انقلاب اسلامی ایران در مسیر تغییر است ، از طرف دیگر مبارزه با سرمایه‌داری و حاکمیت "یک درصدها" در غرب شروع شده و البته استکبار جهانی با دمیدن شیپور کهنه تحریم ، در صدد تضعیف روحیه مردم ایران است . غافل از این که این بار نیز بر اساس وعده الهی "وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرینَ" روسیاهی برای دشمن می‌ماند و مردم چون همشیه روسفید و سربلندند. ان‌شاءالله

9 مرداد 1391