سبک زندگی 9

71 قطره از دریای معارف نبوی 

درآمد

بالآخره روز دوزادهم ربیع‌الاول سال 53 قبل از هجرت به روایت اهل سنت و هفده ربیع‌الاول همان سال به اعتقاد شیعه، ارداه خداوند بر این قرار گرفت تا سرور مخلوقات عالم طبیعت و ماوراء طبیعت که اساسا عالم خلقت به بهانه خلقت[1] او خلق شده است و نور وجود آن حضرت و آل اطهارش قبل از خلقت آدم ابوالبشر خلق شده بود، پا به عرصه خاکی بگذارد. او که حیات مادی‌اش مایه هدایت بشر بود و وقتی به سوی حق پر کشید، رحمتش تا قیامت بر امتش ساری و جاری است. هفدهم ربیع‌الاول سال‌روز میلاد با سعادت سلاله پاک آن حضرت، امام جعفر صادق(ع) نیز هست. از رسول مکتب اسلام و هم‌چنین از امام مذهب جعفری هزاران روایت صحیح نقل شده که راهنمای زندگی دنیا و آخرت بشر است. به بهانه سال‌روز این دو میلاد مبارک و هفته وحدت از دریای معارف آن دو نور خلقت، قطره‌ای بر می‌گیریم تا در سبک زندگی آویزه گوش و نقشه راهمان باشد. انشاءالله

اخلاق و خوش‌رویی

اخلاق

1. خدای سبحان مکارم اخلاق را پیوندی قرار داده است بین خودش و بندگانش، پس همین کافی است که هر کدام از شما متمسک به اخلاق متصل به خدا شوید.[2]

تبسم و لبخند

2. پیامبر اکرم(ص) معمولا هنگام سخن‌گفتن تبسم بر لب داشت.[3]

3. خنده مؤمن تبسم است.[4]

4. زیاد خندیدن، وجاهت آدم را می‌برد.[5]

شوخی

5.  مؤمن شوخ و شنگ است و منافق اخمو و خشمگین.[6]

6.  شوخی زیاد، آبرو را می‌برد.[7]

خوش‌خلقی

7.  بیشترین عاملی که امت من به واسطه آن به بهشت می‌روند تقوا و خوش‌خلقی است.[8]

بداخلاقی

8.  بداخلاقی عمل را فاسد می‌کند همان طور که سرکه، عسل را فاسد می‌کند.[9]

سلام‌کردن

9.  مؤمن ابتدا به سلام می‌کند و منافق می‌گوید باید به من سلام کنند.[10]

ادب

10. ادب نیکو، زینت عقل است.[11]

بهداشت فردی و اجتماعی

پاکیزگی

11. به درستی که خدا بنده پاکیزه را دوست دارد.[12]

12. به درستی که خداوند متعال از کثافت و ژولیدگی تنفر دارد.[13]

مسواک زدن و خلال کردن دندان

13. غذای مانده در داندانهایتان را خلال کنید به درستی که خلال‌کردن موجب صحت دهان و داندانها و موجب جلب رزق برای بنده می‌باشد.[14]

14. اگر برای امتم سختی نداشت، هر آینه مسواک زدن در هر نماز را واجب می‌کردم.[15]

15. به صورت عرضی مسواک بزنید و به صورت طولی مسواک نزنید.[16]

16. مسواک زدن از سنت انبیاء است.[17]

تغذیه و غذاخوردن

17. وقتی اشتها داری، غذا بخور و تا هنوز اشتها داری از خوردن دست بکش. [18]

18. غذاى خود را سرد کنید تا برکت یابد.[19]

19. پرخوری، دل را سخت می‌کند.[20]

20. با هم غذا بخورید و پراکنده نشوید زیرا برکت با جماعت است. [21]

21. هیچ چیز مبغوض‌تر از شکم پر پیش خدا نیست.[22]

22. به درستی که از جمله اسراف این است که هر آن‌چه اشتها دارد بخورد.[23]

23. کم‌خورى پسند است ... چون درون و برون را بسازد، و ... چیزى براى دل مؤمن زیان‌بارتر از پرخورى نیست.[24]

اقتصاد و میانه‌روی

24. میانه‌روی در هزینه‌های زندگی، نیمی از معیشت است.[25]

25. هیچ نفقه‌ای نزد خدا محبوب‌تر از میانه‌روی در نفقه نیست.[26]

26. کسی که میانه‌روی کند، محتاج نمی‌شود.[27]

27. قناعت،سرمایه‌ای است که از بین نمی‌رود.[28]

28. احتکار نمی‌کنند مگر خائنین.[29]

آداب اجتماعی 

سلام کردن

29. سلام‌کردن موجب سلامتی مسلمین و امان اهل ذمه می‌باشد.[30]

30. کسی که آغاز به سلام کند از کبر دور است.[31]

31. سلام‌کردن مستحب و پاسخ آن واجب است.[32]

معاشرت

32. با اخلاق خود با مردم، نیکو معاشرت کنید تا از گزندهایشان در امان باشید.[33]

33. با اهل بدعت و آئین ساختگى معاشرت مکنید.[34]

انصاف

34. سرور اعمال انصاف نسبت به مردم است.[35]

میهمان و میهمانی

35. هر کس به خدا و روز آخرت ایمان دارد بایستی میهمان را احترام کند.[36]

36. هر خانه‌ای که میهمان در آن وارد نشود، ملائکه در آن داخل نمی‌شوند.[37]

37. میهمانى سه روز است و هر چه بیشتر شد صدقه است و میهمان باید پس از سه روز تغییر جا دهد.[38]

38. هیچ کس نباید بیش از توانش خود را برای میهمان به زحمت بیندازد.[39]

پیمان(عهد)

39. مسلمانها نسبت به پیمانهایشان در حلال، محکم و وفادار هستند.[40]

40. هنگامی که پیمانی را نقض می‌کنند خدا دشمنان را بر آنها مسلط می‌کند.[41]

ظن و گمان

41. از ظن و گمان دوری کنید، به درستی که گمان دروغ‌ترین سخن است و به سخنان مردم گوش ندهید و تجسس نکنید.[42]

تحقیر دیگران

42. کسی از بندگان خدا را خوار نشمارید به درستی که نمی‌دانید کدام یک از آنها ولی الله هستند.[43]

حق‌گویی

43. سخن حق بگو و در این راه، از سرزنش هیچ سرزنش‌کننده‌ای نترس.[44]

دروغ

44. به درستی که دروغ شایسته نیست چه جدی آن و چه شوخی آن.[45]

45. پس لعنت خدا بر دروغگو اگر چه به شوخی دروغ بگوید.[46]

تهمت

46. مستحق‌ترین مردم به تهمت‌زدن، کسانی هستند که با اهل تهمت می‌نشینند.[47]

47. همین که مؤمن برادر(دینى) خود را تهمت زند ایمان از دلش زدوده شود، چون نمک در آب.[48]

حق همسایه

48. آن‌قدر جبرئیل مرا سفارش به همسایه کرد تا این که گمان کردم همسایه ارث می‌برد.[49]

49. کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، همسایه‌اش را آزار نمی‌دهد.[50]

زبان

50. سلامت انسان در کنترل و نگهداشتن زبان او است.[51]

51. فتنه زبان از ضربه شمشیر شدیدتر است.[52]

اصلاح بین مردم

52. برترین صدقه، ایجاد اصلاح بین دیگران است.[53]

امانت‌داری

53. امانت‌داری، روزی را جلب می‌کند و خیانت در امانت، فقر را جلب می‌کند.[54]

54. به راستگوئى و به اداء امانت و طول دادن سجده و نیکى با همسایه شما را سفارش می‌کنم.[55]

بدهکاری

55. تعلل‌ ورزیدن در پرداخت بدهی، ظلم است.[56]

56. بهترین شما کسانی هستند که به بهترین صورت بدهکاریشان را پرداخت کنند.[57]

بوی خوش

57. هر چه در تهیه عطر صرف شود اسراف نمی‌شود.[58]

تشبه(مانندسازی و تقلید)

58. زنانی که خود را مانند مردان و مردانی که خود را مانند زنان کنند، از ما نیستند.[59]

بهترین‌ها 

59. بهترین رزق آن است که کفایت کند.[60]

60. بهترین ازدواج ساده‌ترین آنهاست.[61]

61. بهترین کارها، اموری است که با تعادل همراه باشد.[62]

62. بهترین شما بخشنده‏‌هاى شماست.[63]

پدر و مادر 

63. نگاه محبت‌آمیز فرزند به پدر و مادر، عبادت است.[64]

64. بهشت زیر پای مادران است.[65]

65. کسی که نیکی به پدر و مادرش می‌کند خدا بر عمرش می‌افزاید.[66]

66. پدر سه تاست؛ پدر فرزندت، پدر همسرت، پدر علمت.[67]

67. از جمله گناهان کبیره بی‌احترامی فرد به پدر و مادرش می‌باشد.[68]

68. دعای پدر در حق فرزند، مثل دعای پیامبر در حق امتش می‌باشد.[69]

صله رحم 

69. صله رحم، عمر را زیاد و مرگ بد را دفع می‌کند.[70]

70. قطع رحم نکن، اگر چه طرف مقابل با تو قطع کرده است.[71]

71.  ... صله رحم کنید و به برادران خود احسان نمائید، اگر چه به وسیله سلام‌کردن خوب و جواب سلام دادن باشد.[72]

کتابنامه

1.   عظیمی‌زاده احمد، بوستان نبوی، اداره‌کل تبلیغات اسلامی استان کردستان، چاپ اول/1390

2.   میرزایی علی‌اکبر،نهج‌الفصاحه،انتشارات عصر جوان،چاپ دوم/1385

3.   نرم‌افزار گنجینه روایات ، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به نقل از منابع مندرج در پانوشتها

پانوشت

[1] - لَوْلَاکَ مَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاکَ ... .(بحارالانوار،ج54 )

[2] - جَعَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ صِلَةً بَیْنَهُ وَ بَیْنَ عِبَادِهِ فَحَسْبُ أَحَدِکُمْ أَنْ یَتَمَسَّکَ بِخُلُقٍ مُتَّصِلٍ بِاللَّه.(تنبیه الخواطر، ج‏2،ص122)

[3] - کان رسول الله(ص) اذا احدث بحدیث تبسم فی حدیثه.(بحار،ج16،ص 298)

[4] - اصول کافى،ج‏4،ص486 نقل از امام جعفر صادق(ع)

[5] - گزیده کافی،ج1،ص367 نقل از امام جعفر صادق(ع)

[6] - المؤمن دعب لعب، والمنافق قطب غضب.(تحف العقول،ص49)

[7] - کَثْرَةُ الْمِزَاحِ یَذْهَبُ بِمَاءِ الْوَجْه.(امالی الصدوق ،ص270)

[8] - أَکْثَرُ مَا تَلِجُ بِهِ أُمَّتِیَ الْجَنَّةَ تَقْوَى اللَّهِ وَ حُسْنُ الْخُلُق.(الکافی،ج‏2،ص99)

[9] - سُوءُ الْخُلُقُ یُفْسِدُ الْعَمَلَ، کَمَا یُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَل.(عیون اخبار الرضا، ج‏2،ص37)

[10] - المؤمن یبدا بالسلام و المنافق یقول حتی یبدا بی(همان)

[11] - حسن الادب زینت العقل.(بحار،ج77،ص95)

[12] - ان الله یحب الناسک النظیف.(کنزالعمال)

[13] - ان الله تعالی یبغض الوسخ و الشعث.(بحار،ج78،ص334)

[14] - تَخَلَّلُوا عَلَى أَثْرِ الطَّعَامِ فَإِنَّهُ مَصَحَّةٌ لِلْفَمِ وَ النَّوَاجِذِ وَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ عَلَى الْعَبْد.(همان)

[15] - لَوْ لَا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِی لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاکِ مَعَ کُلِّ صَلَاة(الکافی،ج3،ص22)

[16] - استاکوا عرضا و لا تستاکوا طولا.(دعوات راوندی،ص161)

[17] - گزیده کافى، ج‏2 ص،22 نقل از امام جعفر صادق(ع)

[18] - کُلْ وَ أَنْتَ تَشْتَهِی وَ أَمْسِکْ وَ أَنْتَ تَشْتَهِی.(بحار، ج‏59، ص291)

[19] - برّدوا طعامکم یبارک لکم فیه.(نهج الفصاحة، ص 373)

[20] - البطانة تقسى القلب.(بحار، ج 77،ص 180)

[21] - کُلُوا جَمِیعاً وَ لَا تَفَرَّقُوا فَإِنَّ الْبَرَکَةَ مَعَ الْجَمَاعَة.(بحار، ج‏63،ص349)

[22] - لیس شی‌ء ابغض الی الله من بطن ملان.(مستدرک،ج16،ص 209)

[23] - ان من السرف ان تاکل کل ما اشتهیت.(کنزل العمال)

[24] - ترجمه کتاب السماء و العالم بحار، ج‏10، ص 128 نقل از امام جعفر صادق(ع)

[25] - الاقتصاد فی النفقه نصف المعیشه.(کنزالعمال)

[26] - مَا مِنْ نَفَقَةٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ نَفَقَةِ قَصْد.(بحار، ج‏73،ص269)

[27] - من عال من اقتصد.(همان،ج76، ص278)

[28] - القناعه مال لا ینفد.(کنزل العمال)

[29] - لا یحتکر ال الخوانون(همان)

[30] - السلام تحیه لملتنا و امان لذمتنا(کنزالعمال)

[31] - البادی بالسلام بری من الکبر.(کنزالعمال)

[32] - السلام تطوع والرد فریضه(همان)

[33] - جَامِلُوا النَّاسَ بِأَخْلَاقِکُمْ تَسْلَمُوا مِنْ غَوَائِلِهِم. (تنبیه الخواطر، ج‏2،ص 14)

[34] - گزیده کافى، ج‏1، ص351 نقل از امام جعفر صادق(ع)

[35] - سیدالاعمال انصاف الناس من نفسک.(کافی،ج 2،ص145)

[36] - مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلْیُکْرِمْ ضَیْفَه.(جامع الاخبار، ص 377)

[37] - کُلُّ بَیْتٍ لَا یَدْخُلُ فِیهِ الضَّیْفُ لَا یَدْخُلُهُ الْمَلَائِکَة.(جامع الاخبار، ص 378)

[38] - الضّیافة ثلاثة أیّام فما زاد فهو صدقة و على الضّیف أن یتحوّل بعد ثلاثة أیّام.(نهج الفصاحه، ص 554)

[39] - لایکلفن احد لضیفه مالا یقدر.(کنزالعمال)

[40] - المسلون عند شروطهم فیما احل(همان)

[41] - اذا نقضوا العهد سلط الله علیهم عدوهم(بحار،ج100،ص46)

[42] - ایاکم والظن، اکذب الحدیث و لا احسسوا و لا تجسسوا.(صحیح مسلم،روایت 2563)

[43] - لایزر أن احدکم من خلق الله، فانه لادری ایهم ولی الله.(بحار،ج75،ص147)

[44] - قل الحق و لا تاخذک فی الله لومه لائم.(تحف العقول،ص408)

[45] - ان الکذب لا یصلح، منه جد و لا هزل.(کنزل العمال)

[46] - فلعنه الله علی الکاذب و ان کان مزحا.(مستدرک،ج11،ص372)

[47] - َ أَوْلَى النَّاسِ بِالتُّهَمَةِ مَنْ جَالَسَ أَهْلَ التُّهَمَة.(امالى ‏صدوق، ص28)

[48] - اصول کافى، ج‏4، ص 66 نقل از امام جعفر صادق(ع)

[49] - َ مَا زَالَ جَبْرَئِیلُ یُوصِینِی بِالْجَارِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَیُوَرِّثُه(همان،ص428)

[50] - مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلَا یُؤْذِی جَارَه(بحار،ج43،ص62)

[51] - سلامه الانسان فی حفظ اللسان.(همان،ج71،ص286)

[52] - فتنه اللسان اشد من ضرب السیف.(همان،ص293)

[53] - افضل الصدقه اصلاح ذات البین.(کنز العمال)

[54] - الامانه تجلب الرزق و الخیانه تجلب الفقر.(بحار،ج75،ص114)

[55] - اصول کافى، ج‏4، ص 448 نقل از امام صادق(ع)

[56] - مطل الغنی ظلم.(مستدرک،ج13،ص297)

[57] - خیارکم احسنکم قضاء للدین.(بحار،ج103،ص140)

[58] - ما نفقت فی الطیب فلیس بسرف.(مکارم الاخلاق،ص79)

[59] - لیس منا من تشبه بالرجال من‌النساء و لا من تشبه بالنساء من‌الرجال.(کنزالعمال)

[60] - خیر الرزق ما یکفی.(بحار،ج77،ص164)

[61] - خیر النکاح ایسره.(کنرالعمال)

[62] - خَیْرُ الْأُمُورِ أَوْسَطُهَا(بحار،ج7،ص383)

[63] - ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج‏1، ص128نقل از امام صادق(ع)

[64] - نظر اللولد الی والدیه حبا لهما عباده(بحار،ج77،ص149)

[65] - الجنه تحت اقدام الامهات(همان)

[66] - من بر والدیه طوبی له، زادالله فی عمره.(الترغیب و التزهیب،ج3،ص317)

[67] - الاباء ثلثه؛ اب ولدک، اب زوجک، اب علمک.(بحار، ج74، ص 139)

[68] - من الکبائیر، شتم الرجل والدیه.(کنزالعمال)

[69] - دعاء الوالد لولده کدعاء النبی لامته.(بحار،ج77،ص135)

[70] - صله الرحم تزید فی العمر و تدفع میته السوء(بحار،ج74،ص105)

[71] - لَا تَقْطَعْ رَحِمَکَ وَ إِنْ قَطَعَت.(کافی،ج2،ص347)

[72] - اصول کافى، ج‏3، ص 229 نقل از امام جعفر صادق(ع)