سفارش تبلیغ
صبا ویژن

قائــــم

روز قلم

قلم گر به جای مسلسل نشیند

جهان بلکه روی سعادت ببیند

روز قلم بر اهالی قلم و نوشتن مبارک باد


[ دوشنبه 100/4/14 ] [ 7:17 صبح ] [ ] [ نظرات () ]

خوش خلقی

مدخل

در آستانه آزمون بزرگ و الهی انتخابات قرار داریم . انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا روز جمعه 28 خرداد برگزار خواهد شد. انتخابات؛ آبروی ملی، عزت ملی، مظهر حماسه سیاسی، مظهر اقتدار نظام، نماد مردم‌سالاری اسلامی و از شاخص‌های رشد ملی می‌باشد؛ ولی بستری است برای آزمون اخلاقی نامزدهای انتخابات و هوارداران آنان که با خوش‌خویی و حُسن خلق، خود و نامزد مورد نظرشان معرفی کنند؛ یا خدای ناکرده  به تخریب رقیب بپردازند. نامزدها و طرفداران آنان اگر در پی جلب آراء بیشتر هستند، به خُلق خوش میسر می‌گردد. به قول اوحدی مراغه‌ای:

خُلق خوش خَلق را شکار کند

صفتی بیش ازین چه کار کند؟

انتخابات بخشی از زندگی اجتماعی انسان است و لذا انسان برای این بخش از زندگی، به انتخاب سبک مطلوب نیازمند است. بنا بر این ضروری است مروری بر خوش‌خُلقی و آثار خوش‌خُلقی و بدخُلقی داشته باشیم  و در این برهه حساس همدیگر را به رعایت «اخلاق انتخاباتی» و اخلاق سیاسی اجتماعی اسلامی دعوت نمائیم. دسته‌بندی زیر بر اساس ترجمه روایات وارده از ائمه اطهار(ع) و به نقل از کتاب شریف مفاتیح‌الحیاه تلخیص و انجام گرفته است.

ارزش حُسن‌خّلق:

1. در ترازوی عمل آدمی در قیامت، برتر و سنگین‌تر از حُسن خُلق نیست   ،

2. مؤمن پس از واجبات، عملی محبوب‌تر از خوش‌رفتاری با مردم ، بر خدا عرضه نکرده است.

آثار خوش‌خویی

1. سرزمین را آباد می‌کند،

2. بر عمر آدمی می‌افزاید،

به نظر می‌رسد سعدی شیرازی با امعان نظر به این روایت شریف از حضرت امام صادق(ع) گفته باشد :

درین سرای که اول ز آخرش عدم است

به خُلق خوش طلب عمر جاودانه است

3. بر روزی می‌افزاید،

جوانمرد و خوش‌خوی و بخشنده باش

چو حق بر تو پاشد تو بر خلق پاش(سعدی)

4. عامل جلب دوستی است.

پاداش خوش‌خویی

1. موجب قُرب الهی  است،

2. باعث ورود به بهشت می‌گردد،

3. موجب بهره‌مندترین از شفاعت پیامبر(ص) در قیامت می‌شود،

4. باعث پوشش(غفران) گناهان می‌شود،

5. موجب دستیابی مؤمن به درجه روزه‌دارِ شب‌زنده‌دار می‌شود،

6. در برابر حُسن‌خُلق پاداش جهاد می‌دهند.

آثار بدخویی

1. بداخلاق، به سختی می‌افتد،

2. اعضای خانواده بدخُلق از او خسته و بیزار می‌شوند،

3. روزی را تنگ می‌کند،

4. عمل را تباه می‌کنند.

یعنی کسی که بد کند، در آخرت جزای بد می‌بیند. به قول انوری ابیوردی:

هر که سعی بد کند در حق خلق

هم‌چو سعی خویش بد بیند جزا

ابوسعید ابوالخیر نیز جالب گفته است:

خلق آینه چشم و دل یکدیگرند

در آینه نیک نیک و بد بد بیند

 

منابع :

1 - دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(www.farsi.Khamenei.ir)

2 - قائم( www.ghaem90.ir)

3 - مفاتیح‌الحیاه ، آیت‌الله جوادی عاملی ، بهار 1391/چاپ یازدهم

4 - نرم‌افزار درج مهر ، سازمان میراث فرهنگی(سابق) کشور

 

 

پاورقی:



- رسول الله (ص): مَا یُوضَعُ فِی مِیزَانِ امْرِئٍ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَفْضَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُق (نقل از الکافی ، ج2 ، ص99)

- امام صادق (ع): مَا یَقْدَمُ الْمُؤْمِنُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَمَلٍ بَعْدَ الْفَرَائِضِ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مِنْ أَنْ یَسَعَ النَّاسَ بِخُلُقِه‏

مَا یُوضَعُ فِی مِیزَانِ امْرِئٍ- یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَفْضَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُق (نقل از الکافی: ج 2 ، ص 100)

- امام صادق (ع): الْبِرُّ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ یَعْمُرَانِ الدِّیَارَ وَ یَزِیدَانِ فِی الْأَعْمَار (نقل از الکافی: ج 2 ، ص 100)

- همان

- امام صادق (ع): حُسنُ الخُلق یِزیدُ فی الرزق (نقل از الزهد ، ص30)

- امام صادق (ع): َ حُسْنُ الْخُلُقِ مَجْلَبَةٌ لِلْمَوَدَّة (نقل از الکافی : ج1 ، ص27)

- امیرالمؤمنان (ع): لا قُربی کحُسن الخُلق (نقل از روضه الواعظین ، ج2 ، ص 377)

- رسول خدا (ص): سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَنْ أَکْثَرِ مَا یُدْخَلُ بِهِ الْجَنَّةُ قَالَ تَقْوَى اللَّهِ وَ حُسْنُ الْخُلُق (نقل از عیون اخبارالرضا : ج2 ، ص 38)

- رسول خدا (ص): إِنَّ أَقْرَبَکُمْ مِنِّی غَداً وَ أَوْجَبَکُمْ عَلَیَّ شَفَاعَةً أَصْدَقُکُمْ لِسَاناً وَ أَدَّاکُمْ لِلْأَمَانَةِ وَ أَحْسَنُکُمْ خُلُقاً وَ أَقْرَبُکُمْ مِنَ النَّاس‏

سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَنْ أَکْثَرِ مَا یُدْخَلُ بِهِ الْجَنَّةُ قَالَ تَقْوَى اللَّهِ وَ حُسْنُ الْخُلُق (نقل از الامالی ، صدوق ، ص508)

- امام صادق (ع): أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَمَلَ إِیمَانُهُ وَ إِنْ کَانَ مِنْ قَرْنِهِ إِلَى قَدَمِهِ‏ذُنُوباً لَمْ یَنْقُصْهُ ذَلِکَ قَالَ وَ هُوَ الصِّدْقُ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ وَ الْحَیَاءُ وَ حُسْنُ الْخُلُق‏

 إِنَّ أَقْرَبَکُمْ مِنِّی غَداً وَ أَوْجَبَکُمْ عَلَیَّ شَفَاعَةً أَصْدَقُکُمْ لِسَاناً وَ أَدَّاکُمْ لِلْأَمَانَةِ وَ أَحْسَنُکُمْ خُلُقاً وَ أَقْرَبُکُمْ مِنَ النَّاس‏سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَنْ أَکْثَرِ مَا یُدْخَلُ بِهِ الْجَنَّةُ قَالَ تَقْوَى اللَّهِ وَ حُسْنُ الْخُلُق (نقل از الکافی : ج2 ، ص 99)

- رسول خدا (ص): إِنَّ الْعَبْدَ لَیَنَالُ بِحُسْنِ خُلُقِهِ دَرَجَةَ الصَّائِمِ الْقَائِم (نقل از عیون اخبارالرضا : ج2 ، ص 37)

- امام صادق (ع): إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَیُعْطِی الْعَبْدَ مِنَ الثَّوَابِ عَلَى حُسْنِ الْخُلُقِ کَمَا یُعْطِی الْمُجَاهِدَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَغْدُو عَلَیْهِ وَ یَرُوح (نقل از الکافی : ج2 ، ص 101)

- رسول خدا (ص): مَنْ سَاءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ نَفْسَه (نقل از الامالی صدوق ، ص 543)

- امیر مؤمنان (ع): مَنْ سَاءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ نَفْسَه (نقل از تحف العقول ، ص 214)

- امام صادق (ع): مَنْ سَاءَ خُلُقُهُ ضَاقَ رِزْقُه ( نقل از تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ، ص264)

- رسول خدا (ص): الْخُلُقُ السَّیِّئُ یُفْسِدُ الْعَمَلَ کَمَا یُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَل (نقل از عیون اخبار الرضا : ج2 ، ص37)

 


[ چهارشنبه 100/3/19 ] [ 6:9 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

شادزیستن

بخش دوم مبحث

امام علی(ع) فرمود: آراستگى از اخلاق مؤمنان است.[1]

1.   ورزش

ورزش، کسالت و سستی را رفع و سموم بدن را دفع می‌کند. در دعای ابوحزه ثمالی از کسالت و ضعف به خدا پناه می‌بریم و می‌خوانیم: "أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْکَسَلِ وَ الْفَشَل ..."

2.   مسافرت و تفریحات سالم

خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: و میان آنها و شهرهایى که برکت داده بودیم، آبادیهاى آشکارى قرار دادیم؛ و سفر در میان آنها را به ‌طور متناسب(با فاصله نزدیک) مقرّر داشتیم؛ (و به آنان گفتیم:) شبها و روزها در این آبادیها با ایمنى(کامل) سفر کنید [2]

3.   دیگر شادی‌بخش‌ها

خوردن و آشامیدن در صورتی که: پرخوری نشود، حرام نباشد و آداب آن رعایت شود؛

بوی خوش(برای زن در مقابل نامحرم نباشد).

به قرآن بخوان "کُلُوا وَ اشْرَبُوا"

به پیمانه خور "وَ لا تُسْرِفُوا"[3]

حضرت علی(ع): عطر، شاد می‌سازد و عسل، شاد می‌سازد و نگاه به سبزه، شاد می‌سازد و سوارکاری، شاد می‌سازد.[4]

حد شادی، خنده و شوخی :

همان‌طور که پیش از این یادآوری شد، اسلام دین میانه و بری از افراط و تفریط است و لذا شادی و رفتارهای شادی‌آفرین حد و حدودی دارد. حد شوخی از دیدگاه رسول مهربانی اسلام:

الف) از مرز حق و صداقت خارج نشود

خداوند شوخى را که در شوخى خود راستگو باشد مؤاخذه نمی‌کند[5]

ب) با مسخره‌کردن همراه نباشد.

ج) شوخی‌نکردن با نامحرم

کسی که با زن نامحرم شوخی کند،به خاطر هر کلمه‌ای که در دنیا با او سخن گفته است، هزار سال در دوزخ حبس می‌شود و ... .[6]

د) زیادی شوخی و خنده

بر حذر باش از زیادی خنده به درستی که خنده زیاد دل را می‌میراند.[7]

آن حضرت هم‌چنین فرموده است: شوخی زیاد آبرو را می برد.[8]

رسول مهربانی‌ها هم‌چنین فرمود: خنده دو قسم است خنده‏ای است که خدا آن را دوست دارد و خنده‏ای است که خدا آن را دشمن دارد، اما خنده‏اى که خدا آن را دوست دارد، آن است که مرد به روى برادر خویش از شوق دیدار وى لبخند زند اما خنده‏اى که که خداى والا آن را دشمن دارد آن است که مرد سخن خشن و ناروا گوید که بخندد یا بخندند و به سبب‏آن هفتاد پائیز در جهنم سرنگون رود.[9]

خنده که بى‏وقت گشاید گره

گریه از آن خنده بی‌وقت به

اندوه ماجور

پیامبر اکرم(ص): وقتى گناهان بنده فزونى گیرد و کار نیک آن‌قدر نداشته باشد که گناهان را جبران کند خداوند او را به غم مبتلا سازد تا گناهانش را جبران کند.[10]

گاه شادی

از ایام و زمان‌های شادی و شادکامی، اعیاد مذهبی و ملی است. هر چند به تعبیر حضرت علی(ع) هر روز که در آن گناه نباشد، عید است.[11] از جمله اعیاد، عید نوروز می‌باشد که آداب و رسومی دارد و اولین سبک زندگی به آن پرداخت. در آستانه عید نوروز شادی و سرور همراه و خدا یارتان باد. آمین

 

کتاب‌نامه

1.   آتشکار محسن، شادزیستن، انتشارات نگین سبز، 1391

2.   کلینی، ترجمه و شرح رسولی سیدهاشم، اصول کافی، ج 6، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت(ع)،

3.   معین محمد، فرهنگ فارسی(ویراست دوم)، انتشارات اشجع میکاییل، چاپ چهارم/1388

4.   نرم‌افزار گنجینه نور – مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی

5.   نرم‌افزار جامع‌التفاسیر – مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی

6.  نرم‌افزار درج مهر، سازمان میراث فرهنگی(سابق) کشور

 

پاورقی

[1] - التّجمّل من أخلاق المؤمنین. یعنی.(الحیاة، ترجمه احمد آرام، ج‏6، ص 214)

[2] - وَ جَعَلْنا بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ الْقُرَى الَّتی‏ بارَکْنا فیها قُرىً ظاهِرَةً وَ قَدَّرْنا فیهَا السَّیْرَ سیرُوا فیها لَیالِیَ وَ أَیَّاماً آمِنین(سوره سبأ-آیه 18)

[3] - وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ (الاعراف-31)

[4] - الطِّیبُ یُسْرٌ وَ الْعَسَلُ یُسْرٌ وَ النَّظَرُ إِلَى الْخُضْرَةِ یُسْرٌ وَ الرُّکُوبُ یُسْر (صحیفة الرضا علیه السلام،ص72)

[5] - إنّ اللَّه لا یؤاخذ المزّاح الصّادق فی مزاحه.نهج الفصاحه،ص314)

[6] - مَنْ فَاکَهَ امْرَأَةً لَا یَمْلِکُهَا- حُبِسَ بِکُلِّ کَلِمَةٍ کَلَّمَهَا فِی الدُّنْیَا أَلْفَ عَامٍ فِی النَّار.(بحارالانوار، ج 73، ص 363)

[7] - إِیَّاکَ وَ کَثْرَةَ الضَّحِکِ فَإِنَّهُ یُمِیتُ الْقَلْب(معانی الاخبار،335)

[8] - کَثْرَةُ الْمِزَاحِ یَذْهَبُ بِمَاءِ الْوَجْه(الملی صدوق،ص270)

[9] - الضّحک ضحکان ضحک یحبّه اللَّه و ضحک یمقته اللَّه فأمّا الضّحک الّذی یحبّه اللَّه فالرّجل یکشر فی وجه أخیه شوقا إلى رؤیته، و أمّا الضّحک الّذی یمقته اللَّه تعالى فالرّجل یتکلّم بالکلمة الجفاء و الباطل لیضحک أو یضحک یهوى بها فی جهنّم سبعین خریفا. (نهج الفصاحه،ش 1459)

[10] - إذا کثرت ذنوب العبد فلم یکن له من العمل ما تکفّرها ابتلاه اللَّه بالحزن لیکفّرها عنه. (نهج الفصاحه، ش 440)

[11] - "کُلُّ یَوْمٍ لَا یُعْصَى اللَّهُ فِیهِ فَهُوَ یَوْمُ عِید"


[ دوشنبه 100/1/2 ] [ 12:36 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

شادزیستن

به نام خداوند خنداننده و گریاننده

قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُون

درآمد

دین مبین اسلام، دین افراط و تفریط نمی‌باشد، بلکه رعایت شأن تعادل از مهم‌ترین شاخصه‌های آن است. اسلام با این که دین لذت‌گرایی مطلق نیست، انزوا و محرومیت از مواهب الهی را بر نمی‌تابد. شادی و شادمانی مشروع از جمله مواهب الهی است.

مفهوم شادی و اندوه

شادی و سرور یعنی خوش‌حالی و خوش‌حال ‌گشتن. واژه مخالف شادی، غم و اندوه می‌باشد که به گرفتگی دل معنا شده است.(معین:1388)

شاد زیستن در آموزه‌های دینی

 دین مبین اسلام که معارف آن از طریق پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) به ما رسیده، با هرزگی، بزه‌کاری و پوچ‌گرایی مخالف است ولی راه‌های رسیدن به لذت‌های مشروع و ماندگار را ارائه می‌کند که به خاطر رعایت اختصار به مواردی از آن اشاره می‌شود:

1.    نعمت خداوندی شایسته شادمانی مؤمنین

خداوند متعال در قران کریم فرموده است: "(تو اى پیامبر) بگو که شایسته است به فضل خدا و به رحمت او خرسندى کنند، که فضل و رحمت خدا بهتر است از آنچه جمع مى‏کنند."[i]

آموزگار بشریت، رسول اکرم(ص) در وصیت خود به علی(ع) فرموده است:

خداوند به حکم و فضل خود، آسایش و شادمانی را در یقین و خشنودی از مقدرات قرار داد.[ii]

رضا بده از جبین گره بگشای

که بر من و تو در اختیار نگشاده است

2.   امید، نشاط و ادخال سرور ره‌آورد مسلمانی

امید، حسن ظن، خوش‌خلقی، مهرورزی و انبساط خاطر از ره‌آوردهای مسلمانی و مسلمان‌زیستن است.

پیامبر متبسم: پیامبر گرامی اسلام(ص) در غیر اوقاتى که قرآن بر او نازل می‌شد، و یا موعظه می‌کرد، از مردم تبسمش بیشتر بود. و گاهى که خنده می‌کرد بدون قهقهه بود.(سنن‌النبی)

صدقه، شادی‌بخش دل‌ها:از آن حضرت روایت شده است که فرمود: صدقه را فراموش نکنید که ده خاصیت دارد، پنج تا در دنیا و پنج تا در آخرت، اما در دنیا: مال و بدن را پاک مى‏کند، داروى بیماران، و شادى‏بخش دلها، مال را زیاد و روزى را وسیع مى‏کند،... .(نصایح،ص 301)

مؤمن و منافق: آن حضرت فرمود: مومن خوش‌برخورد و بذله‌گو و منافق، اخمو و خشم‌جو است.[iii]

علی و شادمانی: على علیه السّلام فرموده است: فرح و شادمانى باعث بهجت و انبساط روح و مایه تهییج وجد و نشاط است.[iv]

آنجا که سخن از فعالیتهای اجتماعی و معاشرت با مردم است، اسلام چهره شاد و متبسم را می‌پسندد.

چهره مؤمن: از معصوم(ع) نقل شده است که فرمود: مؤمن شادی‌اش در چهره و غمش در نهان است.[v]

خوشمزگی: حضرت امام باقر(ع) فرمود: خدای عز و جل آن کس که در میان جمعی شوخی و خوشمزگی کند دوستش دارد در صورتی که فحشی نباشد.[vi]

گفتم هوای میکده غم می‌برد ز دل

گفتا خوش آن کسان که دلی شادمان کنند

شادمانی محبان اهل بیت: امام صادق(ع) فرمود: خدا رحمت کند شیعیان ما را که از زیادى گِل ما به وجود آمده و با آب محبّت ما خمیر شده‏اند، در غم ما غمگین و در شادى ما شادمانند.[vii]

حسنه تبسم: امام صادق (ع) فرمود: هر که از چهره برادر مؤمنش گرد و غبار غم بزداید خدا براى او ده حسنه مى‏نویسد، و کسى که بر چهره برادرش تبسّم زند براى او حسنه‏اى است.

خنده مسیح: حضرت امام کاظم علیه‌السلام فرمود: یحیى بن زکریا علیه‌السلام این گونه بود که گریه می‌کرد و نمی‌خندید، و عیسى بن مریم علیه‌السلام این گونه بود که هم می‌خندید و هم گریه می‌کرد، و آن‌چه عیسى علیه‌السلام می‌کرد بهتر بود از آنچه یحیى علیه‌السلام می‌کرد.[viii]

توضیح : قطعا حضرت عیسی(ع) و هم‌چنین حضرت یحیی(ع) مأمور به امر الهی بودند. پیام این حدیث توصیف غم و شادی در دل و چهره مؤمن است که روایت آن نقل شد.

تبسم=عبادت: امام باقر(ع) فرمود: هیچ عبادتى مانند خوشحال‌کردن مؤمن نیست.

3.   عوامل ایجاد نشاط

عوامل مختلف مادی و معنوی در ایجاد و استمرار نشاط و شادی نقش دارند. از جمله :

الف- عوامل روحی و اعتقادی شامل:

1.   ارتباط با او که می‌خنداند و می‌گریاند[ix]

خداوند در قرآن مجید می‌فرماید "أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب"

آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مى‏یابد! "(الرعد-28)

دل که آرام گیرد به یاد خدا

به غیر خدا دل ببندد چرا (نگارنده)

تو با خدای خود انداز کار و دل خوش دار

که رحم اگر نکند مدعی، خدا بکند

2.   رضایت‌مندی(رضیً بضائک)

از حضرت علی(ع) نقل شده است که فرمود: کسی که راضی به قضا است، زندگی‌اش خوش است.

انسان موحد، تسلیم خدا و مقدرات او و موجودی مثبت‌نگر و اهل فال نیکوزدن است.

منم که شهره شهرم به عشق‌ورزیدن

منم که دیده نیالوده‌ام به بد دیدن

وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم

که در طریقت ما کافری است رنجیدن(حافظ)

3.   عمل به وظیفه

نفسِ عمل، برخاسته از انگیزه و خواست درونی است. انجام عمل در چهارچوب مسئولیت‌پذیری که به مراتب زیر قابل تقسیم است، نشاط وجدان را در پی خواهد داشت:

الف) عمل شخصی مانند احترام به والدین(و بالوالدین احسانا)، نتیجه مطلوب از تحصیل و یا هر عمل فردی دیگر.  

ب) عمل اجتماعی

به قول ویل دورانت هیچ دینی به اندازه اسلام، پیروان خود را بر تثبیت و استحکام قوا و نوع‌دوستی و تعاون سفارش نکرده است. "َ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى"[x]

ج) عمل دینی

حضرت امام علی(ع) فرموده است: هر کس در انجام وظیفه کوتاهی کند به غم مبتلا می‌شود.[xi]

4.   تلقین

نیت، انگیزه، اندیشه، اراده،حافظهّ اعتقاد و از جمله تلقین(قبل از عمل) ساختار وجودی را آماده می‌کند تا در پرتو عمل، فرد هدایت‌شده، تربیت شود.

5.   یادآوری نعمت‌ها

یک از شیوه‌های کسب نشاط درونی، یادآوری سرمایه‌های خدادادی جهت ایجاد و تقویت حس قدردانی است. "...اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُم..."[xii]

از دست و زبان که برآید

کز عهده شکرش به در آید

6.   سحرخیزی

همان‌طور که مشاهده بعضی مناظر و مکان‌ها، مایه نشاط انسان است، قرارگرفتن در ظرف زمانی خاص نیز فرح‌زاست.

نفس باد صبا مشک‌فشان خواهد شد

عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد(حافظ)

7.   ایجاد فضای مفرح

پاورقی

[i] - قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُون(یونس-58)

[ii] - "... إِنَّ اللَّهَ بِحُکْمِهِ وَ فَضْلِهِ- جَعَلَ الرَّوْحَ وَ الْفَرَحَ فِی الْیَقِینِ وَ الرِّضَا ..."(بحارالانوار، ج74، ص63)

[iii] - الْمُؤْمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ وَ الْمُنَافِقُ قَطِبٌ وَ غَضِبٌ(بحارالانوار، ج74، ص175)

[iv] - السُّرُورُ یَبْسُطُ النَّفْسَ وَ یُثِیرُ النَّشَاطَ(الحدیت، ج‏2، ص132)

[v] - "الْمُؤْمِنُ ... بِشْرُهُ فِی وَجْهِهِ وَ حُزْنُهُ فِی قَلْبِه" (بحارالانوار،ج 2، ص 226)

[vi] - إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُحِبُّ الْمُدَاعِبَ فِی الْجَمَاعَةِ بِلَا رَفَث(اصول کافی، ج 4،ص486 )

[vii] - قال الصادق علیه‌السّلام: رحم اللَّه شیعتنا خلقوا من فاضل طینتنا و عجنوا بماء ولایتنا یحزنون لحزننا و یفرحون لفرحنا.(الحکم الزاهرة با ترجمه انصارى،ص 468)

[viii] - کَانَ یَحْیَى بْنُ زَکَرِیَّا(ع) یَبْکِی وَ لَا یَضْحَکُ وَ کَانَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ(ع) یَضْحَکُ وَ یَبْکِی وَ کَانَ الَّذِی یَصْنَعُ عِیسَى(ع) أَفْضَلَ مِنَ الَّذِی کَانَ یَصْنَعُ یَحْیَى(ع)- (اصول کافی، ج‏2،ص 489)

[ix] - در دعای جوشن کبیرخنداندن و گریاندن را به خداوند نسبت داده و می‌خوانیم " یا مَن هُوَ اَضحَک وَ اَبکیِ"

[x] -  و(همواره) در راه نیکى و پرهیزگارى با هم تعاون کنید(المائده-2)

[xi] - "مَنْ قَصَّرَ فِی الْعَمَلِ ابْتُلِیَ بِالْهَم"(نهج البلاغه)

[xii] - یعنی  به یاد آورید نعمت خدا را بر شما(فاطر-3)

ادامه مطلب در پست بعد


[ دوشنبه 100/1/2 ] [ 12:32 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

نوروز

ولی امر مسلمین – حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مد ظله‌العالی) در مهر ماه سال 1390 موضوع بسیار مهم و زیربنایی «سبک زندگی» را در سفر به خراسان شمالی مطرح فرمود. معظم‌له در بخشی از بیاناتشان فرمود؛ «رفتار اجتماعى و سبک زندگى، تابع تفسیر ما از زندگى است: هدف زندگى چیست؟ هر هدفى که ما براى زندگى معین کنیم، براى خودمان ترسیم کنیم، به طور طبیعى، متناسب با خود، یک سبک زندگى به ما پیشنهاد می‌شود. یک نقطه   اصلى وجود دارد و آن، ایمان است. یک هدفى را باید ترسیم کنیم - هدف زندگى را - به آن ایمان پیدا کنیم. بدون ایمان، پیشرفت در این بخشها امکانپذیر نیست؛ کارِ درست انجام نمی‌گیرد.»

 بر تک تک ما به عنوان پیروان آن حضرت است که با شناخت «سبک زندگی» مورد نظر؛ اولا آن را در عرصه‌های مختلف زندگی خویش عملی سازیم و در ثانی با شناساندن این سبک دیگران را به منویات و نظر ولی امر مسلمین که برگرفته از معرفت اسلامی است رهنمون سازیم. عنایت الهی همراه شد، مطالبی به صورت مسلسل با عنوان «سبک زندگی» و با اختصاص هر بخش به یک موضوع کاربردی و متناسب با مسائل روز از آن سال تا امروز ارائه شد. اولین شماره از سلسله مطالب سبک زندگی، با عنوان نوروز در آستانه عید سال 1391 و در سال‌های بعد نیز 10 شماره دیگر تنظیم و منتشر گردید و لذا موضوع نوروز مجددا در دسترس همراهان گرامی قرار داده می‌شود. باشد که قبول افتد. انشاءالله

خدایا؛

مرا توفیق بندگی ده

دلم را زنده دار و زندگی ده(اوحدی مراغه‌ای)

اول) نوروز

نوروز به معنای روز نو است و در اصطلاح رایج این مرز و بوم به نخستین روز فروردین گفته می‌شود. احادیثی در منابع روایی در این باره آمده است که برخی آن را تایید و برخی نفی کرده‌اند. به نظر می‌رسد رد و یا تایید روایات مربوط به نوروز به رسم‌های ناپسند و یا پسندیده نوروز برمی‌گردد.

این احتمال هم وجود دارد که روایت تایید، شاید به جهت نزدیک بودن این روز با حادثه غدیر و ولایت حضرت امیرالمومنین(ع) باشد چرا که بر اساس برخی محاسبات ریاضی و نجومی، جریان غدیر در سال دهم هجرت در روز 27 اسفند ماه به وقوع پیوسته است. پیامبر اکرم(ص) نیز تا سه روز جهت بیعت‌گرفتن در سرزمین غدیر درنگ فرمود. پس نوروز سال دهم هجری هم‌زمان با غدیر بود.

برخی سنت‌های خوب نوروز که اسلام به صورت کلی بر آنها تاکید دارد:

1. نظافت و خانه‌تکانی؛ از پیامبر (ص) نقل شده است: خداوند زیباست و زیبائى را دوست دارد و سخاوتمند است و سخاوت را دوست دارد و پاک است و پاکیزگى را دوست دارد،

2. نیکوکاری؛  از معصوم(ع) نقل است که فرمود: خداوند متعال نیکوکارى را براى آدمیان غنیمت قرار داده است،

3. کمک به نیازمندان، به ویژه خویشان و بستگان،

4. توجه به سالمندان؛ پیامبر اعظم(ص) فرمود: کسى که برترى پیرمرد سالمند را دانسته و به خاطر سن او احترامش نماید، خداوند او را از وحشت روز قیامت ایمن مى‏نماید،

5. مهر و محبت به یکدیگر، صله رحم و دید و بازدید دوستان،

6. روی‌آوردن به پاکی و طهارت معنوی با رفتن به قبرستانها و اماکن مذهبی و زیارت‌گاه‌ها با ذکر و دعا.

البته در عید امسال با توجه به شرایط سخت کرونایی، رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی بسیار ضروری و در اولویت است.

رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) قطعه شعری در وصف نوروز دارد که سه بیت آن تقدیم می‌گردد:

باد نوروز وزیده اســت به کوه و صحرا

جامه عید بپوشــند، چه شاه و چه گدا

همه در عیـد به صحرا و گلستان بروند

من سرمست، ز میخانه کنم رو به خدا

عیــد نوروز مبارک به غنى و درویش‏

یار دلـدار، ز بتخانه درى را بگشــــا

منابع :

1 - مفاتیح‌الحیاه ، آیت‌الله جوادی عاملی ، بهار 1391/چاپ یازدهم

2 - نرم‌افزار دیوان امام خمینی(ره) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)

3 – www.khamenei.ir

4 – نرم‌افزار گنجینه روایات، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی


[ جمعه 99/12/29 ] [ 12:0 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

نوروز به معنای روز نو است و در اصطلاح رایج این مرز و بوم به نخستین روز فروردین گفته می‌شود. احادیثی در منابع روایی در این باره آمده است که برخی آن را تایید و برخی نفی کرده‌اند. به نظر می‌رسد رد و تایید در این روایات به لحاظ رسم‌های ناپسند و پسندیده نوروز باشد.

این احتمال هم وجود دارد که روایت تایید، شاید به جهت نزدیک بودن این روز با حادثه غدیر و ولایت حضرت امیرالمومنین(ع) باشد چرا که بر اساس برخی محاسبات ریاضی و نجومی، جریان غدیر در سال دهم هجرت در روز 27 اسفند ماه بوده است. پیامبر اکرم(ص) نیز تا سه روز جهت بیعت‌گرفتن در سرزمین غدیر درنگ فرمود. پس نوروز سال دهم هجری هم‌زمان با غدیر بود.

برخی سنت‌های خوب نوروز که اسلام به صورت کلی بر آنها تاکید دارد:

1.نظافت و خانه‌تکانی؛ از پیامبر (ص) نقل شده است: خداوند زیباست و زیبائى را دوست دارد و سخاوتمند است و سخاوت را دوست دارد و پاک است و پاکیزگى را دوست دارد،

2. نیکوکاری؛ از معصوم(ع) نقل است که فرمود: خداوند متعال نیکوکارى را براى آدمیان غنیمت قرار داده است،

3.کمک به نیازمندان، به ویژه خویشان و بستگان،

4.توجه به سالمندان؛ پیامبر اعظم(ص) فرمود: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: کسى که برترى پیرمرد سالمند را دانسته و به خاطر سن او احترامش نماید، خداوند او را از وحشت روز قیامت ایمن مى‏نماید،

5.مهر و محبت به یکدیگر، صله رحم و دید و بازدید دوستان(در نوروز امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا، برای سلامتی مدافعان حریم سلامتی ملت دعا و غفران شهیدان این عرصه را از خداوند مسئلت کنیم و صله رحم غیرحضوری صورت گیرد)،

6.روی‌آوردن به پاکی و طهارت معنوی با رفتن به قبرستانها و اماکن مذهبی و زیارت‌گاه‌ها با ذکر و دعا. (نوروز امسال استثناءاً این مهم برای حفظ سلامتی خود و دیگران به تاخیر بیافتد و انشاءالله برای عید فطر جبران شود)

رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) قطعه شعری در وصف نوروز دارد که سه بیت آن تقدیم می‌گردد:

باد نوروز وزیده اســت به کوه و صحرا

 جامه عید بپوشــند، چه شاه و چه گدا

همه در عیـد به صحرا و گلستان بروند

 من سرمست، ز میخانه کنم رو به خدا

 عیــد نوروز مبارک به غنى و درویش‏

 یار دلـدار، ز بتخانه درى را بگشــــا

منابع :

1 - مفاتیح‌الحیاه، آیت‌الله جوادی عاملی، بهار 1391/چاپ یازدهم

2 - نرم‌افزار دیوان امام خمینی(ره)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)

3 – www.khamenei.ir

4 – نرم‌افزار گنجینه روایات، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی 

 


[ چهارشنبه 98/12/28 ] [ 12:3 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

محیط زیست

خدای سبحان ، نظام کیهانی و زمین و محیط زیست را آفرید و آن‌ها را در اختیار انسان نهاد تا او را بر اساس دستورهای خود بیازماید و ببیند که وی ... چگونه از این امانت الهی در مسیر طاعت خالق بهره می‌گیرد و با نعمت‌های زیست‌محیطی پروردگار چگونه رفتار می‌کند؟[1]

در آموزه‌های دینی توجه ویژه‌ای به محیط زیست شده و برای کسانی که در جریان احیا و نگهداری آن می‌کوشند پاداش مادی و معنوی فراوانی ذکر شده است ؛ رسول خدا(ص) می‌فرماید : هرکس درختی بکارد خدا به اندازه محصول آن برایش پاداش می‌نویسد .

آن حضرت در جای دیگر فرموده است : خدا پاک است و پاکی را دوست دارد، پاکیزه است و پاکیزگی را دوست دارد ... ، پس آستان زندگی خود را پاکیزه کنید[2] .

در صورت تمایل به مطالعه متن و مشروح مقاله اینجا را کلیک فرمائید


[1]  - إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً (الکهف - 7)

ما آنچه را روى زمین است زینت آن قرار دادیم، تا آنها را بیازماییم که کدامینشان بهتر عمل مى‏کنند!

[2] -  إنّ اللَّه تعالى جمیل یحبّ الجمال، سخیّ یحبّ السّخاء، نظیف یحبّ النّظافة.


[ یکشنبه 97/1/12 ] [ 4:7 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

شادی

به نام خداوند خنداننده و گریاننده

قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُون

دین مبین اسلام، دین افراط و تفریط نمی‌باشد، بلکه رعایت شأن تعادل از مهم‌ترین شاخصه‌های آن است. اسلام با این که دین لذت‌گرایی مطلق نیست، انزوا و محرومیت از مواهب الهی را بر نمی‌تابد. شادی و شادمانی مشروع از جمله مواهب الهی است.

شادی و سرور یعنی خوش‌حالی و خوش‌حال ‌گشتن. واژه مخالف شادی، غم و اندوه می‌باشد که به گرفتگی دل معنا شده است.

دین مبین اسلام که معارف آن از طریق پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) به ما رسیده، با هرزگی، بزه‌کاری و پوچ‌گرایی مخالف است ولی راه‌های رسیدن به لذت‌های مشروع و ماندگار را ارائه می‌کند.

چهار سال قبل مقاله تقریبا مفصلی را درباره "شادزیستن" به رشته تحریر درآورده و در همین دیدارگاه درج نمودم که الحمدلله مورد استقبال نیز قرار گرفت. با توجه به تقارن سال جدید با ماه مبارک رجب و وجود اعیاد مبارک در این ماه و ماه شعبان، بر آن شدم تا عین آن مقاله را مجددا برای بازخوانی دوستان عزیز در دسترس قرار دهم. باشد که خداوند سالی توأم با سعادت و سلامت، و سرور و شادمانی برای همه ایرانیان مقدر فرماید.

برای مطالعه متن مقاله

 


[ دوشنبه 96/12/28 ] [ 9:48 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

طی روزهای اخیر اعدام تعدادی از تروریستهای وهابی تکفیری در ایران دست‌آویزی شد تا بوق‌های تبلیغاتی و سخن‌پراکنی استکباری و صهیونیستی "وا حقوق بشرا" را فریاد کنند و ایران را به اعدام زندانیان عقیدتی متهم نمایند.

علاوه بر ایستگاه‌های سخن‌پراکنی شیطان بزرگ و پیر استعمار و صهیونیستی، خرده‌پاهای وابسته به آنان هم‌چون رژیم "کودک‌کش" و وهابی آل سعود و هم‌پیمانان منطقه‌ای و پیرتروریستهایی چون منافقین که دستشان به خون هزاران ایرانی آغشته است نیز بر طبل حقوق مذهبی و قومی می‌کوبند و بربادرفتن حقوق مذهبی در ایران را فریاد می‌کنند.

کیست که نداند ترور و ایجاد رعب و وحشت،که امروزه دامن حامیان غربی تروریسم را نیز گرفته است، در هر مکتب و مرامی محکوم است. اعدام آن تعداد از تروریستهای وهابی عضو موسوم به گروه "جهاد و توحید" کردستان که اخیرا انجام شد، نه به جرم سنی‌بودن، بلکه به جرم جنایاتی است که در سال 1388 با ترور ماموستا شیخ‌الاسلام و ماموستا عالی از روحانیون برجسته اهل سنت کردستان و سایر اقدامات تروریستی مرتکب شده بودند.

آن عده که زیر پرچم "جهاد و توحید" سینه می‌زدند و بر اساس آموزه‌های فقهی وهابیت برای تامین هزینه‌های آدمکشی؛ در همدان و زنجان و شهرهای دیگر دست به آدم‌ربایی و سرقت مسلحانه زدند و مردم عادی سنی‌مذهب را در میدان آزادی سنندج به رگبار کینه‌توزانه خود بستند، سنی نبودند بلکه تروریستهایی بودند که به جای سینه دشمنان قسم‌خورده مسلمانان یعنی صهیونیستها و کفار حربی، سینه مسلمانان شیعه و سنی را به اتهام واهی تکفیر نشانه گرفتند.

ایادی خارجی و جیره‌خواران داخلی استعمار و صهیونیسم بین‌المللی که بوی سوختن جگرشان از اعدام چند تروریست وهابی - که البته از نظر شناسنامه سنی‌مذهب بودند - به مشام می‌رسد، وقتی دست آن تروریستها به خون بیگناهان سنی و شیعه آغشته بود کجا بودند تا اعلام موضع کنند؟ و الآن که رژیم وهابی آل سعود در یمن همچون ارباب صهیونیستی خود کودکان و زنان بی‌دفاع یمنی را در مساجد و بیمارستان به خاک و خون می‌کشد و از رژیمک بحرین و تروریستهای سوریه، افغانستان، عراق و نیجریه حمایت می‌کند چرا به اصطلاح ککشان نمی‌گزد؟


[ دوشنبه 95/5/18 ] [ 10:4 عصر ] [ ] [ نظرات () ]

سبک زندگی

بعد از فرمایش مقام معظم رهبری در مهر ماه سال 1391 پیرامون سبک زندگی، بر آن شدم تا سلسه‌ مطالبی را در باره "سبک زندگی" که برگرفته از تعالیم اسلامی است تنظیم و درج نمایم که اولین موضوع نوروز و دومین مطلب در باره مشارکت سیاسی بود و در شماره سوم که در آستانه سیزده فروردین 1392 مقارن با روز طبیعت با عنوان محیط زیست منتشر شد و اینک بازنشر می‌یابد.

محیط زیست

خدای سبحان، نظام کیهانی و زمین و محیط زیست را آفرید و آن‌ها را در اختیار انسان نهاد تا او را بر اساس دستورهای خود بیازماید و ببیند که وی ... چگونه از این امانت الهی در مسیر طاعت خالق بهره می‌گیرد و با نعمت‌های زیست‌محیطی پروردگار چگونه رفتار می‌کند؟

در آموزه‌های دینی توجه ویژه‌ای به محیط زیست شده و برای کسانی که در جریان احیا و نگهداری آن می‌کوشند پاداش مادی و معنوی فراوانی ذکر شده است؛ رسول خدا(ص) می‌فرماید: هرکس درختی بکارد خدا به اندازه محصول آن برایش پاداش می‌نویسد.

آن حضرت در جای دیگر فرموده است: خدا پاک است و پاکی را دوست دارد، پاکیزه است و پاکیزگی را دوست دارد ...، پس آستان زندگی خود را پاکیزه کنید. از این حدیث شریف نکاتی استنباط می‌شود:

1 . انسان خیلفه خداست و خلیفه خدا باید سنت و سیرت او را سیره خود قرار دهد.

2 . بوی خوش و پاکیزگی ، روح را لطیف می‌کند ، زیرا جان آدمی مجاور بدن او است.

3 . فرمان مذبور از منظر حدیث‌شناسی ، همگانی ، همیشگی و همه‌جانبه و فراگیر است.

4 . فضای پاک و خوش‌بو ، محبوب خدای جمیل است که زیبایی و خوش‌بویی را دوست دارد.

رسول گرامی اسلام(ص) فرمود سه گروه بر اثر سه کار ناروا از رحمت خدای سبحان دورند:

1 – کسی که مکان عمومی ]خیابان، سایه‌بان، بوستان و محل نزول مسافران[ را آلوده کند؛

2 – کسی که از آب نوبه‌ای(سهمیه‌بندی‌شده) جلوگیری کند؛ یعنی نوبت دیگران را رعایت نکند؛

3 – کسی که سد معبر کند و مانع عبور عابران شود.

اطفاء حریق و خودداری از آتش‌افروزی در طبیعت

پیامبر اعظم(ص) فرموده است : هر کس خطر آتش‌سوزی را از مسلمانان باز دارد بهشت بر او واجب می‌شود.

13 فروردین در فرهنگ ما ایرانیان روز طبیعت و گردش در صحرا و جنگل و بوستان است و لذا چه زیباست که از زیبایی‌های خدادادی بهره ببریم. زیبایی‌هایی که به قول سعدی شیرازی از غیب هزار لباس رنگارنگ بر آن پوشانده شده است تا ما مدهوش نگارش مهندسان غیب شویم:

مهندسان طبیعت ز جامه‌خانه غیب

هزار حله برآرند مختلف الوان

زکارگاه قضا در درخت پوشانند

قبای سبز که تاراج کرده بود خزان

پس بیائیم از زیایی‌های طبیعت بهره گیریم و با آتش‌زدن درختان، لگدمال‌کردن سبزه‌ها و در پایان روز با رهاکردن زباله در این سفره هزار رنگ، طبیعت را نیازاریم.

 

منابع:

1 - مفاتیح‌الحیاه، آیت‌الله جوادی عاملی، بهار 1391/چاپ یازدهم

2 – نرم‌افزار گنجینه روایات، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی

3 – نرم‌افزار درج مهر، سازمان میراث فرهنگی(سابق) کشور

 

پانوشت:



- إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً (الکهف - 7)

- إنّ اللَّه تعالى جمیل یحبّ الجمال، سخیّ یحبّ السّخاء، نظیف یحبّ النّظافة.

- مَنْ رَدَّ عَادِیَةَ مَاءٍ أَوْ عَادِیَةَ نَارٍ فَلَهُ الْجَنَّةُ الْبَتَّة

 


[ چهارشنبه 94/1/12 ] [ 3:3 عصر ] [ ] [ نظرات () ]
.: Weblog Themes By WeblogSkin :.
درباره وبلاگ

موضوعات وب
صفحات دیگر
امکانات وب


بازدید امروز: 489
بازدید دیروز: 47
کل بازدیدها: 1255225